Türkiye’de süt üretimi için farklı türde pek çok inek tercih edilir. Türkiye’nin kendine özgü inek türleri olduğu gibi dünyada bilinen türler de coğrafyada varlık gösterir. Türkiye iklimine uyum sağlayabilen inek cinsleri ve ülkemiz türleri arasında melezlemeye de rastlanır. İnsanlığın süt gereksinimini karşılayan süt ineklerinin hangilerinin süt üretimi için uygun olduğunu sizler için derledik.
- Kırım bölgesinden Türkiye’ye gelen iri yapılı ve kırmızı renklerdeki Kırım Sığırı 1500 kilogram ağırlığı ile dikkat çeker. Kırım Sığırı, süt inekleri arasında bulunur. Türkiye’de de varlık gösterir.
- Kafkasya’da özellikle Kars tarafına getirilen Zavot sığırları, melez bir türdür. Simental ve İsviçre Esmeri ineklerin melezlenmesiyle meydana getirilen süt inekleri arasında bulunur.
- Maraş Sığırı olarak bilinen tür ise Türkiye’nin yerli ineklerinden Kara Irk ile Güney Anadolu Kırmızısı’nın melezlenmesinden meydana gelir. Süt veren ineklerden biridir.
- Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde rastlanan Holstein inekler, siyah beyaz renkte olur. İri yapılı olan hayvanlar, Türkiye’de sıklıkla tercih edilen süt ineği türlerinden biridir. Amerika’dan gelen Holstein ineklerinin süt verimi iyiyken Hollanda’dan gelenler daha çok et verimi için tercih edilir.
- Adını anavatanı olan Jersey adasından alan Jersey inekleri, ülkemizde sıklıkla Karadeniz bölgesinde süt üretimi için kullanılır. Sevimli ve küçük bir yapıya sahip olan Jersey ineklerinin rengi kahverengi tonlarındadır. En çok süt veren inekler arasında yer alır. Bu nedenle Türkiye’de süt üretimi için sıklıkla kullanılır.
- İsviçre ırkı olan Montofon inekleri, iri gövdeye sahiptir. Hem süt hem de et üretimi için kullanılan bir cins olarak bilinir. Besi tutması en iyi ırklar arasında yer alır.
Süt Üretimi İçin Hangi Irk Seçilmelidir?
Yetiştirilme şartlarına ve amacına bağlı olarak farklı türlerin farklı avantajları ve dezavantajları vardır. İşletmenin imkanlarına, fiziksel şartlarına, ekonomik duruma bakarak seçim yapmak gerekir. Türkiye’nin farklı bölgelerinde değişik iklim ve coğrafya koşulları bulunur. Bu nedenle inek doğasının koşullara uygun olup olmadığına bakarak karar vermek gerekir. Profesyoneller, bu değerlendirme esnasında, yerli ırkların coğrafyaya tam uyum sağlayarak hayatta kaldığını hatırlatır. Kültür ırklarına, daha önce denenmiş alanlarda yatırım yapmak süt üretimi bakımından riskleri ortadan kaldırır.
Türkiye’de meraların genel olarak zayıf, hayvanlar için bitkisel üretimin kısıtlı ve süt fiyatlarının düşük olması, süt üretimi için var olan diğer dezavantajlar arasında bulunur. Irkın fiyatı, sağlamlığı, çevresel şartlara uyumu ve süt verimi göz önünde bulunarak süt ırkı inekler arasından seçim yapılmalıdır. Bölgede bulunan hâkim ırkları öncelikli değerlendirmek gerekir. Yerli ırkların uyum yeteneğinin daha iyi olduğu akıllarda bulunmalıdır.
