Hayvanlarda rahim sarkması, ineklerde doğumun ardından meydana gelen nadir bir hastalıktır. Hayvan yetiştiricisi, bu ve buna benzer sorunlara hazır olmalıdır. Hayvanın daha sağlıklı ve üretken olması hayvana ne kadar kısa sürede ve doğru tedavi edildiğine bağlıdır.
Bu doğum sonrası hastalık 2 şekilde fark edilir. Bunlar; kısmi ve tamamen organ kaybıdır. İneklerde vajinanın dışarı çıkması, doğumdan sonra meydana gelir. Hayvanların eğimli bir zeminde bakılması, yeteri kadar fiziksel aktivite yapmasına izin verilmemesi ya da hayvanların yürürken geçirdiği zaman neticesinde zayıf bağlar dolayısıyla kısmi kayıp oluşabilir. Uterus sarkmada, ineğin sırtüstü durumdayken vajinanın bir kısmı genital yarıktan çıkar. Hayvanın ayaktaki durumunda ise kendi kendine geri çekilir.
Hayvanlarda Rahim Sarkması Nedenleri
İneklerde rahim sarkması genel olarak doğumun bir yan etkisidir. Hayvanın yaşı da rahim sarkmasına neden olabilir. Genç ineklerde bu organ elastik bir yapıdadır. Yaşlılarda 8 ile 9 buzağı getirir ve elastik yapısını kaybederek düşer. Yan etkilerin sebepleri, fetüsün intrauterin gelişimi, uygun olmayan ya da zor doğum, çoğul gebelik ile ilgili hastalıklardır. Çoğunlukla, plasenta çıktığında organ düşmesi gerçekleşebilir.
Buzağılamanın ardından rahim sarkması; yetersiz beslenme, diyetteki fazla protein ve diyetteki magnezyum, kalsiyum, çinko ve diğer mineral elementlerin eksikliği nedeniyle meydana gelebilir. Uterus sarkması; gastrointestinal hastalıklar, aktif hareket eksikliği, hayvanın kuru dönemdeki enfeksiyonları ve geç başlangıç sebeplerinin katkısı ile meydana gelebilir.
Hayvanlarda Rahim Sarkması Belirtileri
Rahmin düştüğü çok bariz bir şekilde fark edilir. Organ büyük bir armut şeklinde bir görünüşe sahiptir. Tam sarkma durumunda ineğin diz eklemlerine kadar sarkabilir. İlk başta parlak kırmızı bir rengi vardır. Birkaç saat vücut dışında durduğu zaman kahverengiye döner. Bazı zamanlar mavimsi bir renge bürünür. Plasentanın izleri, dışarı doğru yöneldiği zaman rahim yüzeyinde belli olabilir. Bazı durumlarda mesane ve rektumun bir kısmı rahim ile birlikte dışarı sarkabilir. Ancak bu tür vakalar nadir olarak görülür.
Hayvanlarda Rahim Sarkması Tedavisi
Hayvanlarda rahim sarkması tespit edildikten hemen sonra tedaviye başlanmalıdır. Zaman geçtikçe nekrotik süreçler ve sepsis geliştirme olasılığı artar. İneklerde rahim sarkması tedavisi hemen yapılmalıdır. Aksi takdirde inek iç enfeksiyon sebebi ile kaybedilebilir.
Lokal anestezi uygulanarak redüksiyon yapılır. Öncelikli olarak ineği arkası hafifçe yukarı kalkacak şekilde konumlandırmak gerekir. Dezenfeksiyon için uterusun tüm yüzeyini potasyum permanganat çözeltisi ile tedavi etmek gereklidir. Bu işlemin ardından plasenta partiküllerinin çıkarılması işlemi daha da kolaylaşır. Ardından iyot ile tedavi edilmesi gereken olası nekrotik lezyonları belirlemek için rahmin incelenmesi gerekir. Doku nekrozu güçlü bir şekilde tüm alana dağılmışsa, en sağlıklı çözüm organı çıkarmak olacaktır.
