Sığırlarda topallık ve ayak hastalıkları, tırnakların zayıf bir yapıya sahip olmasından dolayı meydana gelmektedir. Fazla kilolara sahip hayvanlarda sıklıkla görülen topallık rahatsızlığı, diğer hayvanlara nazaran 2 kat daha fazladır. Süt verimliliğini düşüren, döl tutma konusunda sorunlara sebep olan ve bu durumlara bağlı olarak hem maddi hem de manevi açıdan kayıplara sebep olan topallığın tespiti oldukça önemlidir. Peki topallık nasıl saptanır?
Hayvan belini bükerek yürüyorsa, sürekli yatmak istiyorsa ve iştah kaybı yaşıyorsa, topallık açısından muayene edilmesi oldukça kurtarıcı bir davranış olacaktır. Aksi takdirde hayvan yalnızca üç ayağı ile hareket etmek zorunda kalabilir.
Hayvanlarda topallık sorunları büyük bir oranda ayak hastalıklarına bağlı olarak gelişir. Bu ayak hastalıkları şu şekilde iki kategoride incelenmektedir; enfeksiyöz ayak hastalıkları ve boynuz ve tırnak lezyonları. Enfeksiyöz ayak hastalıklarının en büyük sebeplerinden biri hayvanların temiz ortamda yaşamamasıdır. Boynuz ve tırnak hastalıklarında ise topallıkların nedenselliği araştırılırken rastlanan sonuçlardan en önemlileri aşağıdaki gibidir;
- Doğum sürecinin hayvan üzerindeki etkileri
- Günlük ayakta durma süresi
- Sert zeminler
- Ayak ve tırnakların hijyeni
Yukarıda belirtilen bu unsurlar, tırnakların yapısını güçsüzleştirerek travmalara karşı savunmasız bırakmaktadır.
Ayak hastalıklarının ortaya çıkmasına zemin hazırlayan pek çok etken bulunmaktadır. Özellikle bazı etiyolojik etkenlerin bir araya gelmesi sonucunda ayak hastalıkları oluşmaktadır. Tüm bunlar hakkında kilit bilgilere sahip olmak, ayak hastalıklarını ve buna bağlı meydana gelecek olumsuz ekonomik durumları önleyebilmeyi sağlamaktadır. Peki hayvanlarda topallığa sebep olan etkenler nelerdir?
Hayvanlarda topallığa neden olan etkenler hayvana ait etkenler, çevresel etkenler ve yönetimsel etkenler olmak üzere üç kategoride toplanabilmektedir.
Hayvana Ait Etkenler
Yaş, laktasyon dönemi, hamilelik, genetik, ineğin geçirdiği hastalıklar topallığa neden olan hayvana ait etkenler arasında bulunmaktadır.
Çevresel Etkenler
Hayvanın yaşadığı çevrede konforlu olup olmadığı oldukça önemli bir konudur. Ayak ve tırnaklarının hijyeni, diğer hayvanlar arasında sosyal becerilere sahip olabilme konusunda yeti, tırnak kesimi, sıcaklık stresi gibi etkenler de topallığa zemin hazırlamaktadır.
Yönetimsel Etkenler
İşletmede hayvan davranışlarının doğru bir şekilde kontrol edilebilmesi topallığı önlemek açısından önemlidir. Hayvanın kalabalık bir işletmede yetişmesi, gezme alanlarının nasıl kullanıldığı, hayvan nakilleri, enfeksiyon kontrolü hayvanlarda topallığı etkilemektedir.
