İneklerde kızgınlık, ergin bir ineğin gebe kalıncaya kadar belirli aralıklarla çiftleşme isteği ile çeşitli davranışlar gösterdiği dönem olarak tanımlanır. İnekler ortalama üç haftada bir kızgınlık gösterir. Ortalama 21 gün aralıklarla gebe kalmadıkları sürece çiftleşme isteği gösterir. Bu dönem ineklerde kızgınlık dönemidir.
Kızgınlık süresi ineğin yaşı, ırkı, mevsim, beslenme durumu, beslenmenin normal veya problemli olmasına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Genellikle 18-24 gün içerisinde meydana gelen kızgınlık, yaklaşık olarak 18 saat sürer. İneğin yeni bir gebelik dönemine hazır hale gelmesi için 2. Veya 3. Kızgınlığında tohumlamanın yapılması gerekir.
Kızgınlık Takibi Nedir?
İneklerde doğumun ardından en kısa zamanda bir sonraki gebeliğin meydana gelmesi için tohumlama yapılacak en doğru zamanın tespit edilmesi gerekir. Bu zamanın tespiti ise kızgınlık takibi olarak tanımlanır. Doğru kızgınlık takibi ile ineklerden yüksek verim elde etmek söz konusudur. Çünkü genellikle inekler yeni doğum yaptıkları durumlarda yüksek verim gösterir. Bu nedenle kızgınlık takibinin doğru yapılması son derece önemlidir.
Kızgınlık Belirtileri Nelerdir?
Kızgın olan inekler geceyi ayakta geçirir. Gündüz vakitlerinde ise nadir olarak uyuma eğilimindedir.
Kızgın inekler diğer ineklerin üzerine atlamak ister veya üzerine atlar.
Sık sık bağırır, huysuz ve sinirlidir.
Binme hareketine izin vermesi de ineklerin kızgınlık belirtileri arasındadır.
Kızgınlık başlangıcından önce inekler bir araya toplanma eğilimine sahiptir. Boğaya yakın durmaya gayret ederler.
Süt verimi hızlı bir şekilde düşer.
Belinin kendiliğinden çökmesi gibi bir durum söz konusu olabilir.
Kızgınlık Tespiti Nasıl Yapılır?
İnek ve düvelerin kızgınlığının belirlenmesi için günde üç kez gözlem yapılmalıdır. Bu gözlemler sabah sağımdan önce, öğleden sonra ve gece uyumadan önce yapılabilir. İnekler ağırlıklı olarak insanların ahırdan çekildiği gece saatlerinden sabaha kadar kızgınlık gösterirler. Bu nedenle gece uyumadan önce ineğin kızgınlık gösterip göstermediği tespit edilmelidir.
Kızgın olduğu tespit edilen hayvanlar belirlenmeli, durumları tohumlamaya müsait olan ineklerin tohumlama yapılması sağlanmalıdır. Tohumlama için erken olarak belirlenen ineklerde tohumlama yapabilmek için üç hafta sonra tekrar gözlem yaparak durumları kontrol edilmelidir.
Kamar Dedektör Nasıl Çalışır?
Kamar dedektör kızgınlık tespiti için kullanılır. Düzgün biçimde sabitlenmiş ineğe uygulanır. Kamar, kuyruk başlangıç bölgesinin üzerine yapıştırılır. Kızgınlık gösteren bir ineğin başka bir inek üzerine atlamasıyla kamarın orta kısmı patlayarak içerisinde bulunan kırmızı renk kumaş kısma geçer.
Kamarın kırmızıya boyanması kızgın ineğin üzerine atlanmasına müsaade ettiğini gösterir. Kızgınlığın tam olarak tespit edilebilmesi için diğer kızgınlık belirtileri de görülmelidir.
