Kolostrum, doğumun ardından ilk 24 saatte meme bezlerinde oluşan ve üç dört gün devam eden bir salgıdır. Kolostrum geçiş sütü doğumdan sonraki 24 ile 72 saat arasında salgılanır. Bu sürecin ardından salgılanan süt değişim gösterir. Kolostrum, doğumun ardından ilk 24 saatte hastalık etkilerine karşı ürettiği koruyucu maddeler ile buzağıyı koruyan özelliktedir.
Kolostrum (Ağız Sütü) Nedir?
Kolostrum, anne memelilerin doğum yapmadan hemen önce buzağıları için özel olarak ürettikleri bir süttür. Memeler doğumdan sonra görünüşü ve içeriği normal sütten farklı yapıda koyu kıvamlı, sarımtırak renkli ve besleyici değeri yüksek olan bir salgı salgılar. Bu sıvı kolostrum veya ağız sütü olarak tanımlanır. Bu süt, doğumdan sonra genellikle 3-4 gün boyunca anne tarafından salgılanır. Kolostrum, buzağıyı yaşamının ilk birkaç gününde besleyerek, buzağının bağışıklık sisteminin güçlenmesini ve korunmasını sağlar.
Kolostrumda kazein ve laktoz miktarı normal süte kıyasla daha düşüktür. Kolostrum normal süte kıyasla daha fazla kuru madde, protein ve immunoglobulin bulundurur. Kolostrum aynı zamanda A, D, E, B12 ve zengin bir mineral kaynağı olarak karşımıza çıkar. Yüksek besleyicilik değeriyle birlikte bağışıklık maddelerinin buzağıya geçmesini sağlar. Buzağının bağışıklık sistemini koruyan kolostrumu buzağının annesinden alması çok önemlidir.
Buzağılarda Kolostrumun Önemi
Buzağılar doğduklarında hastalıklara karşı savunmasızdır. Buzağıları hastalıklara karşı korumak için annelerinden kolostrum yoluyla bağışıklık maddeleri almaları gerekir. Buzağı sağlığı açısından ağız sütü oldukça önemlidir. Kolostrumun buzağı sağlığına en önemli katkısı immunogblobulin içermesidir.
İmmunoglobulinler, kolostrumda ilk sıradaki aktif bileşenlerdir. Ağız sütü G, M ve A tipi olmak üzere üç tip bağışıklık maddesi bulundurur. İmmunoglobulinler, buzağıyı farklı hastalıklara karşı korur. İmmunoglobulinler, viral ve bakteriyel enfeksiyonların, alerjilerin hem tedavi edilmesinde hem de önlenmesinde etkilidir. Kolostrumda, IgA, IgD, IgE, IgG ve IgM olmak üzere üç tip immunoglobulin bulunur. İnekler ise en çok IgG kolostrumuna sahiptir.
Kolostrum ile alınan bağışıklık maddeleri hastalık yapan mikroplara karşı doğrudan saldırır. Mikropları etkisiz hale getirir veya yok eder. Ancak etkisiz hale getirebilmesi için maddelerin dolaşım sistemine girmiş olması gerekir. Bunun için de kaliteli kolostrumun doğumdan hemen sonra buzağı tarafından alınmış olması gerekir. Doğumdan sonraki yarım saat içerisinde ağız sütünün buzağıya içirilmesi son derece önemlidir.