Sığırlarda normal buzağılama aralığı 12 ile 13 ay arasında değişir. Bu süreden tespitler sürü iradesinin doğru yapılmadığını gösterir. Rutin bir şekilde döl alınamayan bir sürüden verim sağlanamaz. Hayvanların süt, et gibi verimleri döl verimi ile bağlantılıdır. Bu sebeple düzenli döl verimi olan işletmelerde ömür verimi de yüksektir.
Sığırlarda Kızgınlık
Sığırlarda kızgınlık, eşeysel olgunluğa erişmiş, gebe olmayan sağlıklı hayvanların olası bir gebeliğe hazırlanması ve karşı cinsi kabul etme davranışları göstermesi olarak tanımlanır. İnek ve düveler her mevsimde, ortalama 21 günde bir yineleyen kızgınlık zamanına sahiptir. Bu zaman dilimi 18. ile 24. günler arasında olabilir. Düvelerde bir gün erken olabilir. Normal doğum geçmişi olan bir inek, doğumdan 2 veya 4 hafta sonra ilk kızgınlık belirtilerini göstermeye başlar. Bu süre ineğin ırkı, yaşı, beslenmesi ve mevcut mevsime bağlı olarak değişebilir. Aynı zamanda doğumun normal ya da problemli olmasına bağlı olarak da kızgınlık döneminin gelme süresi değişebilir. İneğin, yeni bir gebeliğe hazır olması için gereken sürecin tamamlanması bakımından 2. ya da 3. kızgınlığında tohumlanması gerekir.
Sığırlarda Kızgınlık Belirtileri
Kızgın bir inekte karşılaşılan belirtiler aşağıdaki gibidir.
- Diğer ineklerin üzerine atlar.
- Diğer ineklerin kendisine atlamasına izin verir.
- Sürekli bağırır ve ses çıkarır.
- Huzursuz ve sinirli tavırlar sergiler.
- Ahırda diğer hayvanlar yatarken ayakta kalır.
- Vulvası kızarık, şiş ve nemlidir.
- Vulvadan beyaz çara denilen akıntı gelir.
- Sür verimi net bir şekilde düşüşe geçebilir.
- İştahı azalır.
- Süt progesteron seviyesi değişebilir.
Sığırlarda Kızgınlığın Saptanması
İneklerin ve düvelerin kızgınlığının tespit edilmesi için her birinin en az yarım saat gözlemlenmesi gerekir. Kızgınlığın tespit edilmesi için her gün 3 kez kontrol edilmelidir. Bu kontroller, sağımdan önce, öğleden sonra ve gece yatmadan önce yapılabilir. Kızgınlığı tespit edilen hayvanların numaraları anında kaydedilmelidir. Tohumlanmaya müsait olan hayvanlar tohumlama yapacak olan kişiye bildirilmelidir. Bazı zamanlarda hayvanlarda kızgınlığın belirtileri görülmeyebilir. Sessiz kızgınlık denilen durumlarda, hayvanın önceden tutulan kayıtları ve vulvasında akıntının olup olmadığı kızgınlığı belirlemede yardımcı olabilir.
Kızgınlık Şeması
Kızgınlık Başlangıcı (0-12 Saat)
- Ahırdaki inekleri koklar ve atlamak ister.
- Sütü azalmıştır.
- Asabi ve huysuzdur.
- İştahı azalır.
- Vulva ıslak ve kızarıktır.
- Vulvasında beyaz akıntı vardır.
Kızgınlık Ortası (12-24 Saat)
- Atlamak için durur.
- Vulvadan berrak çara akıntısı gelir.
Kızgınlık Sonu (24 Saatten Sonra)
- Atlamak için durmaz.
- Tavırları normalleşir.
- Vulvadaki akıntı azalır.
