Dünya üzerinde oldukça fazla süt inek ırkı vardır. Yerli ve yabancı olarak ayrılan en çok süt veren inek ırkları aşağıdaki gibidir.
- Zavot Sığırı
- Boz Sığır Irkı
- Jersey Sığır Irkı
- Yerli Kara Sığırı
- Shorthorn Sığır Irkı
- Guernsey Sığır Irkı
- Simental Sığır Irkı
- Yerli Güney Sarısı Sığırı
- Holstein Sığır Irkı
- Ayrshire Sığır Irkı
- Doğu Anadolu Kırmızı Sığırı
- Güney Doğu Anadolu Kırmızı Sığırı
- Brown Swiss Sığır Irkı
Zavot Sığırı
Zavot sığırı, genel olarak beyaz renktedir. Vücut yapıları diğer ırklara kıyasla ortalama bir iriliğe sahiptir. Kemikleri sert ve sağlamdır. Bu nedenle düşme gibi olumsuz durumlarda kırılma veya incinmeye dayanıklıdır. Elastik bir deri yapısı vardır. Hem dişilerde hem erkeklerde boynuz görülebilir. En çok süt veren inekler arasında bulunur. Laktasyon süresi 275 ile 300 gün arasında değişebilir. Sütünün yağ oranı %3,5 ile 4,5 arasındadır.
Boz Sığır Irkı
Boz sığır ırkının genel rengi açık gümüştür. Koyu kül rengine sahip boz sığır da olur. Dişilerde ve erkeklerde boynuz görülür. Boynuzları 8 ile 46 santimetre aralığındadır. Laktasyon süresi 220 gündür. Bir laktasyonda oldukça fazla süt verir. Sütünün yağ oranı ise %3,93’tür.
Jersey Sığır Irkı
Jersey sığır ırkı, en çok tercih edilen süt ırkı inekler arasında yer alır. Sarımsı bir renkleri vardır. Aynı zamanda krem ve açık kahve tonları da görülebilir. İnce bir kemik yapısına sahiptir. Memeleri dolgun bu inek ırkı, ince deri yapısına sahiptir. Baş ve boyun yapısı ile sütçü ırkın timsalidir. Bir laktasyonda yaklaşık 2500 ile 3000 litre süt verir.
Yerli Kara Sığırı
Yerli kara sığırının en belirgin özelliği küçük bir yapısının olmasıdır. Tırnakları da dahil olmak üzere tamamen siyah bir renge sahiptir. Baş yapısı uzun ve dardır. Boynuzları kısa, ince ve öne doğru eğimlidir. Oldukça dayanıklı bir ırktır. Beslenme koşullarının iyileştirilmesi durumunda bir laktasyondaki süt verimi 900 kilograma ulaşır.
Guernsey Sığır Irkı
Krem ve kahverengi olan guernsey sığır ırkı, epey düzgün bir meme yapısına sahiptir. Diğer sığır ırklarına göre daha çok yaşar. Kolay bir şekilde doğum yapar. Hastalıklara karşı da oldukça dirençlidir. Merada otlama yeteneği yüksektir. Sütündeki yağ oranı da yüksektir.
Süt verimi laktasyona bağlı olarak 6,300 ile 6,650 litre arasında değişim gösterir. Sütü %5 yağ oranına sahiptir. Bu ırkın sütündeki beta karojen oranı oldukça yüksektir. Diğer ırklara göre kilogram başına %30’a varan tasarruf ile yem tüketir.
Shorthorn Sığır Irkı
Beyaz – kırmızı tonlarında renk yapısına sahip olan shorthorn sığır ırkı, görünüş bakımından kirlidir. Tırnak yapıları oldukça güçlüdür. Sakin bir yapıya sahiptir. Zor koşullara karşı oldukça dirençlidir. Kısa boyunlu veya boyunsuz şekilde görülebilir. Döl verimi konusunda oldukça yetenekli sığır ırkları arasında bulunur. Kolay doğum yapabilir. Kırmızı holstein ile melezlendiği zaman süt verimi artabilir. Süt verimi 5,000 ile 6,000 litre arasında değişim gösterir. Sütündeki yağ oranı %3,5’tir.
Yerli Güney Sarısı Sığırı
Yerli güney sarısı sığırının rengi, kırmızı tarçınımsı renkten kirli sarıya kadar değişim gösterir. Küçük inek ırkları arasında bulunur. Zor koşullara karşı dirençli bir yapıya sahiptir. Özellikle dağlık alanlarda tercih edilir. Laktasyon süresi 158 ile 235 gün aralığındadır. Süt verimi 444 ile 794 litredir. Bu verim laktasyon süresi boyunca elde edilir. Sütündeki yağ oranı %3 ile %4 arasındadır.
Simental Sığır Irkı
Simental sığır ırkı, ülkemizde yaygın olarak tercih edilen ırklar arasındadır. Rengi sarı beyaz alacalı veya beyaz kırmızı alacalıdır. Hem dişilerde hem de erkeklerde boynuz görülür. İklim koşullarına göre epey uyumludur. Özellikle Türkiye’nin coğrafyasına oldukça uygundur. Uzun ömürlüdür. Hem süt hem de et için beslenir. Döl verimi konusunda kabiliyetlidir. Annelik içgüdüsü en yüksek sığır ırklarındandır. Et verimi %58 oranındadır. Simental inek süt verimi 6,500 litredir. Sütündeki yağ oranı ise %4,2’dir
Holstein Sığır Irkı
Holstein sığır ırkı, ülkemizde en çok tercih edilen sığır ırkları arasında bulunur. Siyah beyaz veya kırmızı beyaz renklerinde olabilir. Dişilerde ve erkeklerde boynuz vardır. Süt ve et yönlü beslenebilir. Çoğunlukla süt amacı ile beslenir. Süt verimi bakımından epey yüksek bir verime sahiptir. Holstein inek süt verimi bir laktasyon sürecinde 5,000 ile 7,000 arasında değişiklik gösterebilir.
Ayrshire Sığır Irkı
Beyaz lekeli renge sahiptir. Melezlerinde beyaz siyah renkler görülebilir. Bacak boyu uzunluğundaki boynuzlara sahiptirler. Bu durum, bu sığır ırkının bakımını oldukça zorlaştırır. Her bölgeye uyumludur. Yapısı bakımından epey sağlamdır. Meme yapısı da düzgündür. Yıllık süt verimi 5,800 litredir. Sütündeki yağ oranı ise %4,5’tir.
Doğu Anadolu Kırmızı Sığırı
Doğu Anadolu kırmızı sığırı, kahverengi ve kırmızı arasında bir renge sahiptir. Hem dişilerde hem de erkeklerde boynuz bulunur. Boynuzları hilal şeklindedir. Annelik içgüdüsü ve sürü içgüdüsü bakımından en gelişmiş sığır ırkları arasında yer alır. Bu nedenle merada kolayca yönetilebilir. Kötü iklim şartlarına karşı direnç gösterir. Laktasyon süresi 205 gündür. Süt verimi 939 ile 2247 arasında değişebilir. Sütünün yağ oranı %3,45’tir.
Güney Anadolu Kırmızı Sığırı
Kahverengiden sarıya, sarıdan kırmızıya kadar uzanan renkleri olan Güney Doğu Anadolu kırmızı sığırı ırkının dişi ve erkekleri de boynuzludur. Genel olarak hilal şekline benzeyen boynuzlara sahiptir. Laktasyon süresi 101 ile 482 gün aralığında değişebilir. Süt verimi laktasyon dönemine bağlı olarak 4,675 litreye kadar uzanabilir. Süt yağ oranı %2 ile %4,6 aralığındadır.
Brown Swiss Sığır Irkı
Brown Swiss sığır ırkının renkleri siyahtan gümüşiye, koyu kül renginden koyu kahveye kadar uzanır. Laktasyon döneminde süt verimi 6,000 litreye kadar ulaşabilir. Hem süt hem de et verimi bakımından tercih edilen bir ırktır. Süt verimi yıllık bazda 3,500 ile 4,000 litre aralığındadır. Süt yağ oranı %3,8 olarak bilinir.
