Çiftlik hayvanlarının en önemli verimleri arasında döl verimi bulunur. Süt ve et gibi diğer tüm verimler, döl veriminin yeterli olduğu durumda süreklilik kazanır. Örnek olarak; yavru doğurmayan bir inek, süt de veremez. Bu sebeple infertilite bir diğer tanımı ile döl tutmama sorunu bir süt sığırcılığı işletmesinin karını ve verimliliğin sürekliliğini büyük oranda etkiler. Gebe kalmayan inek işletmeyi büyük zarara uğratır.
İneklerdeki Döl Tutmama Sebepleri Nelerdir?
Düve ve ineklerde döl tutma durumu, farklı etkenlerin bir araya gelmesi ile oluşan kompleks bir olaydır. Bu etkenler arasında hayvanın genetiği, hastalıkları, beslenmesi, hormonları, genital sağlığı ve stresi vardır.
Döl tutmanın hayvan kaynaklı bir sorun sebebi ile gerçekleşmemesi sıkıntılı bir durumdur. Çünkü döllenme ve yavrunun gelişimi ineğin vücudunda gerçekleşir. Hayvan vücudunda döl tutma bakımından önemli organlar rahim, yumurtalıklar ve beyindir. Beynin teşvik etmesi ile salgılanan cinsel hormonlar yumurtalıklarda yumurtanın gelişimini, olgunlaşmasını ve döllenme kanalına bırakılmasını sağlar. Bunun yanı sıra döllenme ile meydana gelen dölüt veya embriyonun rahime tutunması hormonlar tarafından yönetilir.
Bunun yanında hormon salgılanmasındaki aksaklıklar neticesinde yumurtalık ve sarı cisim kistleri ortaya çıkar. Sonuç olarak yumurta oluşmaz veya yumurta oluşsa dahi döllenme kanalına atılamaz. Bu durumda ineklerde döl tutma konusunda sorunlar meydana gelir.
Bazı durumlarda yumurta oluşumu gerçekleşir. Döllenme kanalına atılır, döllenir ve embriyo ya da dönüt ortaya çıkar. Ancak ortaya çıkan dölüt rahime tutunamaz ve gelişemez. Bunun sebebi doğumdan sonra oluşabilecek olası rahim iltihaplanmalarıdır.
İneğin Döl Tutmama Sorunu Nasıl Çözülür?
İneğin döl tutmama sorununun çözülmesi için ilk olarak ineğin beslenmesine dikkat edilmesi gerekir. Dengesiz bir şekilde beslenen ineklerde enerji eksikliği sorunu meydana gelir. Bu sorun, ineğin yemler ile aldığından daha fazla enerjiyi harcaması olarak tanımlanır. Bunun sonucunda hayvanın hormon dengesi bozulur. İneklerde yumurtanın oluşumunda, gelişme aşamasında ve döllenme kanalına atılmasında aksaklıklar meydana gelir.
Bu nedenle inekleri enerji içeriği yüksek kesif yemlerle beslemek ve normal veya müdahaleli doğum esnasında hijyene önem verilmelidir. Döl tutmama olayının bir başka boyutu ise insandır. İnsan, ineğin yetiştiricisi ve bakıcısıdır. Aynı zamanda tohumlamayı yapan kişidir. Bu nedenle bakıcının görevini en iyi şekilde yaparak inekleri iyi gözlemleyip, kayıtlarını düzenli tutup kızgınlıklarını belirlemesi ve hızlı bir şekilde veterinere haber vermesi gerekir.
