Dalak şişmesi ile karakterize edilen bir hastalıktır. Mera sezonunda daha yaygın bir şekilde görülür. Hastalık bulaşıcıdır ve ani ölümlere sebebiyet verebilmesi ile tanınır. Antraks; koyun, keçi, manda, at, deve, fil, domuz, köpek, kedi ve sığırlarda karşılaşılan bir hastalıktır. İnsanlara da bulaşabilen bir hastalık olması nedeniyle yalnızca hayvanlar için değil, hayvancılıkla uğraşan kişiler ve yakınları için de risklidir.
Bacillus anthracis isimli bakterinin sebep olduğu antraks hastalığına, ot yiyen hayvanlarda rastlanır. Etçil hayvanların bu enfeksiyona karşı daha fazla direnç sahibi olduğu bilinir. Salgınlara, hatta ölümlere yol açabilen bu hastalık, bakteri sporlarının 50 ila 60 yıl canlılığını koruması sebebiyle kritik bir tehlike meydana getirir. Fiziksel ve kimyasal etkenlere karşı oldukça dirençli olan sporlar nedeniyle bu hastalık hem hayvanlara hem de insanlara bulaşır. Son derece büyük bir sorundur.
Antraks Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Sığırlarda antraks hastalığını kapan hayvanlar ölümden bir ila iki gün önce, dışkı, idrar ve sütleri ile etkeni çıkarır. İyileşen hayvanlar bile bir süre daha çevreye süt, dışkı ve idrarları ile etkeni saçarlar. Antraks; solunum, deri ve sindirim yolu ile hem insanlara hem de hayvanlara bulaşır. Yem, ot ve su gibi gıdalara bulaşan hastalık etkeni, sindirim sistemindeki yaralardan girer ve girdiği bünyeleri de hasta eder.
Hastalık etkenleri oldukça hızlı bir şekilde sporlanırlar. Bu sporlanmış etkenler toprakta 6 sene boyunca yaşayabilir. Dolayısıyla hastalığın yayılmasını engellemek adına hasta hayvanların kesinlikle kesilmemesi gerekir. Bu hastalık nedeniyle ölen hayvanlara otopsi uygulanmaması gerekir. Aynı zamanda ölen hayvanların kadavraları zaman geçmeden gömülmelidir.
Antraks Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Sığırlarda antraks hastalığı bir hayvandan diğer hayvana doğrudan bulaşmaz. Bulaşma olayı, antraks sporları ile bulaşık yemlerin yenilmesi ve suların içilmesi ile gerçekleşir. Hastalık etkeni bir vücuda girdiği andan itibaren 24 saat sonra hastalık belirtileri görülmeye başlar. Hastalık hızlı bir şekilde seyreder. Hastalık kapan canlının vücut ısısı anında 40 ila 42.5 ºC’ye yükselir. Ardından ateş aniden düşer ve canlı 3 ila 4 gün içerisinde ölür. Antraks hastalığına yakalanan hayvanlarda solunum güçlüğü, titreme, durgunluk, süt veriminde azalma, iştahsızlık, ilk olarak kabızlık, ardından kanlı ishal ve sonradan kanlı idrar görülür. Hayvanlarda ölümden önce ya da sonra burun, ağız, anüs ve genital kanaldan koyu yapılı kan gelir ve kan kesinlikle pıhtılaşma yapmaz.
Antraks Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hastalık hızlı bir şekilde geliştiği için genel olarak tedavi yapılamadan hayvan ölür. Tedavide antibiyotikler ve vitaminlerle hastalık iyileşebilir. Fakat hastalık hayvanlar ve insanlar için ölümcül olması nedeniyle tedavi yapılmaması gerekir. Hasta hayvanların derhal imha edilmesi gerekir.
Antraks hastalığından ölen hayvanlar, minimum 2 metre derinlikteki bir çukura gömülmelidir. Üzerine ise sönmemiş kireç dökülmeli ve o şekilde çukur kapatılmalıdır. Ahırın da kesinlikle dezenfekte edilmesi ve hijyenik bir alan oluşturulması gerekir. Antraks ihbarının yapılmadı mecburidir. Hastalığın baş gösterdiği alanlara karantina uygulanması gerekir. Hastalıktan korunmak için senede bir kere aşı yapılması gerekir.